641 total views

Η διπολική διαταραχή θεωρείται μια σοβαρή ψυχική πάθηση που χαρακτηρίζεται από επεισόδια μανίας, υπομανίας, κατάθλιψης ή και μεικτά επεισόδια. Πολλές φορές τα επεισόδια μπορούν να αποτελέσουν μια τραυματική εμπειρία τόσο για τα άτομα που τη βιώνουν όσο και για τους συντρόφους τους. Μία σχετική έρευνα από τον καθηγητή Lam και τους συνεργάτες του (2005), επιχείρησε να περιγράψει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι σύντροφοι των διπολικών ασθενών και να καταλάβει τις διαπροσωπικές δυναμικές με ψυχομετρικές μετρήσεις της σεξουαλικής και συζυγικής ικανοποίησης. Εξέτασαν τις δυσκολίες και την ικανοποίηση στις πιο σημαντικές φάσεις της διπολικής διαταραχής (εύθυμη, μανιακή και καταθλιπτική).

Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι οι σύντροφοι ασθενών με διπολική διαταραχή νιώθουν περιορισμό εξαιτίας κάποιων προβληματικών συμπεριφορών των διπολικών (π.χ. έλλειψη ευαισθησίας), λόγω του πως αντιλαμβάνονται τον έλεγχο που ασκούν οι ασθενείς στην παθησή τους (”είναι κακός και όχι ασθενής” ) και τέλος σημαντική επιρροή έχει η μείωση του εισοδήματος και των δραστηριοτήτων λόγω της ασθένειας. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι προσπάθειες μείωσης του περιορισμού που αισθάνονται οι σύντροφοι, μπορούν να συμβάλλουν στη βελτίωση της λειτουργικότητας των ασθενών (Clarkin et al., 1990, 1998).

Στη συγκεκριμένη έρευνα πήραν μέρος 37 σύντροφοι ασθενών με διπολική διαταραχή. Χρησιμοποιήθηκε μία συνέντευξη και ψυχομετρικά εργαλεία (ερωτηματολόγια) που μέτρησαν την επίδραση της διπολικής διαταραχής στη καθημερινή λειτουργία των ζευγαριών και τις πεποιθήσεις των συντρόφων για την ενοχλητική συμπεριφορά των ασθενών. Επίσης εξετάστηκε η συζυγική και σεξουαλική ικανοποίηση των συντρόφων σε διάφορες φάσεις της ασθένειας (νορμοθυμία, μανία, κατάθλιψη).

Τα αποτελέσματα της έρευνας βοήθησαν αρκετά στο να μελετηθεί το περιβάλλον των ασθενών με διπολική διαταραχή. Αρχικά, βρέθηκε ότι οι σύντροφοι επηρεάζονται από την διπολική διαταραχή κυρίως λόγω των περιορισμών στη κοινωνική τους ζωή, των αυξημένων υποχρεώσεων στον οικογενειακό τομέα και των οικονομικών δυσκολιών. Βρέθηκε επίσης, πως οι σύντροφοι που αναλαμβάνουν περισσότερες οικιακές ευθύνες ως αποτέλεσμα της διπολικής διαταραχής είναι πιο πιθανό να αναφέρουν συζυγική πίεση.

Επιπλέον, αναγνωρίστηκαν στην έρευνα ποικίλλες προβληματικές συμπεριφορές όπως, κατάθλιψη, μανία και εχθρική συμπεριφορά από την πλευρά των ασθενών, εύρημα συνεπές με προηγούμενες έρευνες (Janowsky et al.,1970. Targum et al.,1981). Ένα ακόμη ενδιαφέρον εύρημα είναι ότι περισσότερο από τα 2/3 των συντρόφων πίστευε ότι ο διπολικός ασθενής είχε τουλάχιστον κάποιο έλεγχο πάνω στην ασθένεια του και σχεδόν οι μισοί σύντροφοι ανέφεραν ότι είχαν επιρροή στους ασθενείς. Συνεπώς, επιβεβαιώθηκε πως οι πεποιθήσεις των συντρόφων για τον έλεγχο που ο ασθενής ασκεί στην παθησή του ήταν σημαντικός παράγοντας των συζυγικών δυσκολιών. Δηλαδή όσο πιο πολύ έλεγχο πίστευαν ότι είχε ο ασθενής τόσο πιο πολύ ανέφεραν και συζυγικές δυσκολίες.

Όσον αφορά τη συζυγική και σεξουαλική ικανοποίηση, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι κατά τη διάρκεια των επεισοδίων κατάθλιψης και μανίας οι σύντροφοι των ασθενών της έρευνας ήταν πιο συζυγικά δυσαρεστημένοι από όταν οι ασθενείς βρίσκονται σε περίοδο νορμοθυμίας.

Οι άνδρες σύντροφοι διπολικών ασθενών ήταν πιο σεξουαλικά δυσαρεστημένοι από ότι οι γυναίκες σύντροφοι διπολικών ασθενών. Παρόλα αυτά και τα δύο φύλα συντρόφων ανέφεραν μεγαλύτερη σεξουαλική δυσαρέσκεια ακόμα και από ζευγάρια μη διπολικών των οποίων η σχέση τους περνάει κρίση και αναζητούν θεραπευτική παρέμβαση.

Πιο συγκεκριμένα, τα επίπεδα σεξουαλικής ικανοποίησης ήταν χειρότερα κατά τη διάρκεια της ασθένειας (χωρίς να υπάρχει διαφορά μεταξύ μανίας και κατάθλιψης) σε σύγκριση με όταν ο ασθενής ήταν καλά. Ακόμη, οι άνδρες σύντροφοι ανέφεραν πρόβλημα με την πρόωρη εκσπερμάτιση και οι γυναίκες σύντροφοι σεξουαλική ανεπάρκεια.

Όσον αφορά τη συζυγική δυσαρέσκεια τα αποτελέσματα έδειξαν πως ήταν μεγαλύτερη κατά τη διάρκεια των επεισοδίων της ασθένειας αλλά χειρότερη όταν ο ασθενής ήταν στη φάση της μανίας σε σύγκριση με τη κατάθλιψη.

Συνοψίζοντας, η συζυγική δυσαρέσκεια ήταν πιο πιθανή όταν οι σύντροφοι πίστευαν ότι ο ασθενής μπορεί να ελέγξει την ασθένεια του, είχαν αυξημένες οικογενειακές υποχρεώσεις και ήταν σεξουαλικά δυσαρεστημένοι. Επίσης μέσα από την έρευνα προέκυψε πως η μειωμένη σεξουαλική ικανοποίηση κατά τη διάρκεια της ασθένειας μπορεί να οφείλεται σε αλλαγές που σχετίζονται με την διαταραχή και αφορούν το σεξουαλικό ενδιαφέρον. Οι σύντροφοι που αποδίδουν τον έλεγχο της ασθένειας στον πάσχοντα μπορεί να χρησιμοποιούν στρατηγικές που επηρεάζουν τη συμπεριφορά η οποία διαταράσσει την συζυγική αρμονία.

Κλείνοντας, μία λύση που προτείνεται από την έρευνα στα ζευγάρια με διπολική διαταραχή, ώστε να μειωθεί η συζυγική δυσαρέσκεια από τη πλευρά των συντρόφων των διπολικών, είναι να εφαρμόζουν παρεμβάσεις που περιλαμβάνουν εκπαίδευση, στρατηγικές για το πως θα λύνουν τα προβλήματά τους και Γνωσιακή-Συμπεριφορική θεραπεία η οποία επικεντρώνεται και στη βελτίωση της σεξουαλικής λειτουργίας.

–

Συγγραφή άρθρου: Χριστίνα Γιάγκου, Ψυχολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης της ΕΔΟ.

Επιστημονική επιμέλεια: Δρ. Ιωάννης Μάλλιαρης, Ψυχολόγος, Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, Επιστημονικός υπεύθυνος της ΕΔΟ.
–

Πηγή: Γιάγκου & Μάλλιαρης, 2015, maniokatathlipsi.gr . Ελεύθερη η αναδημοσίευση, ως έχει, με αναφορά στην πηγή.

—
Πρωτότυπη μελέτη: Lam, D., Donaldson, C., Brown, Y., Malliaris, Y. (2005) Burden and Marital and Sexual Satisfaction in the Partners of Bipolar Patients. Bipolar Disorders. 7 (5); 431