590 total views

Είναι γνωστό ότι το στρες κατέχει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση αλλά και τη διατήρηση πολλών ψυχικών παθήσεων και ψυχολογικών προβλημάτων, και η διπολική διαταραχή δεν αποτελεί εξαίρεση. Το έντονο στρες, κυρίως εκείνο που προκύπτει έπειτα από την εμφάνιση έντονα στρεσσογόνων γεγονότων στη ζωή ενός ατόμου, πολλές φορές συσχετίζεται με την επανεμφάνιση διπολικών επεισοδίων σε ήδη διαγνωσμένους διπολικούς ασθενείς. Η μελέτη του μπορεί να βοηθήσει στην πρόβλεψη και την αντιμετώπιση μελλοντικών επεισοδίων διαταραχής της διάθεσης.

Σύμφωνα με μια υπάρχουσα θεωρία, στρεσσογόνοι παράγοντες του περιβάλλοντος συσχετίζονται με αρχικά αλλά όχι με μετέπειτα διπολικά επεισόδια. Αυτό το μοντέλο υποστηρίζει μια σταδιακή ευπάθεια στα στρεσσογόνα γεγονότα στους διπολικούς ασθενείς με την πάροδο και την εξέλιξη της διαταραχής, όπου τα μανιακά, υπομανιακά και καταθλιπτικά επεισόδια καταλήγουν να συμβαίνουν είτε εν απουσία στρεσσογόνων παραγόντων ή μετά από ελάχιστο μόλις στρες. Η παρούσα μελέτη διεξήχθει για να μελετηθεί αυτή η θεωρία, καθώς και για να εξετασθεί ο ρόλος των στρεσσογόνων περιστατικών στην υποτροπή των ασθενών με διπολική διαταραχή.

Οι καθηγητές Hammen & Gitlin από το πανεπιστήμιο του UCLA μελέτησαν για δυο χρόνια 52 ασθενείς με διπολική διαταραχή σε διαφορετικά στάδια. Έγιναν συνεντεύξεις με τους ασθενείς κάθε 3 μήνες για να προσδιοριστεί το γενικό επίπεδο του στρες που βίωναν καθώς και πόσο στρεσσογόνες ήταν οι συνθήκες ζωής τους. Σε περιπτώσεις εμφάνισης ή επανεμφάνισης μανιακών, υπομανιακών ή καταθλιπτικών επεισοδίων, εξεταζόταν η ύπαρξη στρεσσογόνων γεγονότων στη ζωή των ασθενών που επέδειξαν αυτές τις υποτροπές, έναν, τρεις και έξι μήνες πριν την έναρξη των συμπτωμάτων τους. Η αντικειμενική δυσκολία των αναφερόμενων γεγονότων, καθώς και η επιθετικότητα και η σταθερή λήψη της φαρμακευτικής αγωγής, λήφθηκαν εξίσου υπόψη κατά την εξέταση των αποτελεσμάτων. Στρεσσογόνα γεγονότα που συσχετίζονταν αποκλειστικά με τη διαταραχή δε συμπεριλήφθηκαν.

Σε αντίθεση με την προαναφερθείσα θεωρία, φάνηκε ότι οι ασθενείς που βίωσαν υποτροπές ήταν σημαντικά πιο πιθανό να πέρασαν ένα σοβαρό στρεσσογόνο περιστατικό έξι και τρεις μήνες προτού την εμφάνιση των συμπτωμάτων και βίωναν υψηλότερα επίπεδα γενικού στρες. Επιπλέον, οι συνεντεύξεις έδειξαν ότι τα σημαντικά και στρεσσογόνα γεγονότα συνήθως συνέβαιναν πριν την επανεμφάνιση των διπολικών επεισοδίων, παρά μετέπειτα. Οι υποτροπές δεν μπορούν να αποδοθούν σταθερά σε διαφορές στην λήψη φαρμακευτικής αγωγής ανάμεσα στους ασθενείς. Τέλος, οι ασθενείς που είχαν στο ιστορικό τους μεγαλύτερο αριθμό προηγούμενων διπολικών επεισοδίων υποτροπίαζαν πιο γρήγορα έπειτα από ένα σημαντικό γεγονός στη ζωή τους, εύρημα που υποστηρίζει και την θεωρία.

Η παρούσα μελέτη υπογραμμίζει τη σημασία των σημαντικών αρνητικών γεγονότων στην εμφάνιση μετέπειτα επεισοδίων διαταραχής της διάθεσης σε ήδη διαγνωσμένους διπολικούς ασθενείς. Τα αποτελέσματα της έρευνας υποστηρίζουν ότι το στρες συμβάλλει αρκετά στην επανεμφάνιση διπολικών συμπτωμάτων. Η συχνή εξέταση των επιπέδων του στρες και της ύπαρξης στρεσσογόνων περιστατικών ζωής ειδικά στα πλαίσια της ψυχοθεραπείας είναι εξαιρετικά βασική στην αποτελεσματική διαχείριση της διπολικής διαταραχής. Αυτή η μέριμνα μπορεί να συνεισφέρει στην πρόβλεψη και αντίστοιχη πρόληψη μελλοντικών υποτροπών.

Εσάς σας έχει προκληθεί διπολικό επεισόδιο από αυξημένο στρες ή και συγκεκριμένα στρεσσογόνα γεγονότα;

Hammen, C., & Gitlin, M. (1997). Stress reactivity in bipolar patients and its relation to prior history of disorder. American Journal of Psychiatry, 154(6), 856-857.

—
– Συγγραφή άρθρου: Ηλέκτρα Μπότση, Ψυχολόγος, Μέλος συνεργάτης της ΕΔΟ.
– Επιστημονική επιμέλεια: Δρ. Ιωάννης Μάλλιαρης, Ψυχολόγος, Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, Επιστημονικός υπεύθυνος της ΕΔΟ.

Πηγή: Μπότση & Μάλλιαρης (2016) Η σχέση μεταξύ του στρες και των επεισοδίων μανίας και κατάθλιψης στη διπολική διαταραχή; maniokatathlipsi.gr .

Ελεύθερη η αναδημοσίευση, ως έχει, με αναφορά στην πηγή.