298 total views
Ο Αυτοτραυματισμός (Self-harm) αποτελεί ίσως την ύστατη συμπεριφορά ψυχικού πόνου. Πολλοί άνθρωποι με δυσκολίες ψυχικής υγείας κάτω από δύσκολες συνθήκες θα κάνουν πράγματα που θα οδηγήσουν σε εσκεμμένο τραυματισμό του εαυτού τους. Είναι μία συμπεριφορά που τρομάζει τους περισσότερους αλλά όχι όμως το άτομο που το κάνει.
Ο Αυτοτραυματισμός μπορεί να πάρει πολλές μορφές. Συνήθως θα κόψουν ή θα κάψουν το σώμα τους, θα χτυπήσουν τον εαυτό τους, θα πάρουν παραπάνω χάπια για να δηλητηριαστούν. Το κόψιμο είναι η πιο συχνή μορφή αυτοτραυματισμού. Ένα άτομο μπορεί να αυτοτραυματίζεται επίσης πίνοντας πολύ, κάνοντας ανούσιες ερωτικές επαφές ή κάνοντας παρορμητική χρήση ουσιών.
Παρόλες τις πολλές μορφές που μπορεί να πάρει μία πράξη ή πράξεις αυτοτραυματισμού, ο στόχος σπάνια είναι να δοθεί τέλος στη ζωή του ατόμου, εάν και ο κίνδυνος για αυτοκτονία μακροπρόθεσμα είναι πάντα υψηλός. Βραχυπρόθεσμα ο κίνδυνος για αυτοκτονία αυξάνεται σε περίπτωση ατυχήματος.
Γιατί αυτοτραυματίζεται κάποιος;
Όσο και παράξενο μπορεί να ακουστεί αυτό σε κάποιους που δεν έχουν εμπειρία ή γνώσεις της αυτοτραυματικής συμπεριφοράς ο στόχος δεν είναι η αυτοκτονία.
Το άτομο που αυτοτραυματίζεται προσπαθεί να ρυθμίσει μία ασταθή συναισθηματική κατάσταση ή να εκφράσει αισθήματα θυμού. Προσπαθεί να αποσπάσει την προσοχή του από μία πολύ δύσκολη συναισθηματική κατάσταση. Όταν υπάρχουν έντονα αισθήματα κενότητας μπορεί ακόμα να προσπαθεί να νιώσει πάλι φυσιολογικά συναισθήματα. Κάποιες φορές μπορεί να είναι και πράξη αυτό τιμωρίας γιατί νιώθει ότι είναι κακό. Η ανακούφιση ή ακόμα και τα αισθήματα που μπορεί να προκαλεί μία πράξη αυτοτραυματισμού μπορεί να την κάνουν αυτό ενισχυτική με αποτέλεσμα να αυξάνεται η πιθανότητα επανάληψης της.
Όπως και να έχει βοηθάει να καταλάβουμε τον αυτοτραυματισμό ως μία συμπεριφορά που όσο επαναλαμβάνεται μαθαίνεται και όσο μειώνεται ή αντικαταστείτε από άλλες συμπεριφορές εξαλείφεται.
Πως αντιμετωπίζεται ο αυτοτραυματισμός;
Μία πρόσφατη μελέτη από τον αείμνηστο καθηγητή του Harvard John Gunderson, πατέρα της οριακής διαταραχής προσωπικότητας, δίνει τις εξής οδηγίες:
1. Βοηθάει πάντα να είμαστε υποστηρικτικοί και να παίρνουμε στα σοβαρά τις πράξεις αυτοτραυματισμού (Αλλά ΔΕΝ βοηθάει να υπερβάλουμε στις αντιδράσεις μας).
Ο Αυτοτραυματισμός συνήθως γίνεται κάτω από στιγμές έντονου στρες και είναι ένας τρόπος αντιμετώπισης και αυτό ρύθμισης μίας ασταθής συναισθηματικής κατάστασης. Πρέπει να τον παίρνουμε στα σοβαρά γιατί προσπαθεί να επικοινωνήσει ότι το άτομο βρίσκεται σε δύσκολη συναισθηματική κατάσταση αλλά δεν βοηθάει να υπερβάλλουμε στις αντιδράσεις μας και να καταλήγουμε με την προσοχή μας να ενισχύουμε τέτοιες συμπεριφορές και να δημιουργούμε σχέσεις εξάρτησης.
2. Βοηθάει να καταλάβει το άτομο που αυτοτραυματίζεται γιατί το κάνει μέσα στα γενικότερα πλαίσια των δυσκολιών της ζωής του αλλά και μέσα στα πλαίσια της διάγνωσης του.
Συνήθως άτομα που αυτοτραυματίζονται έχουν άσχημα παιδικά βιώματα γενικότερης κακοποίησης, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στην κριτική και συνήθως θα πληρούν και τα διαγνωστικά κριτήρια για οριακή διαταραχή προσωπικότητας ή διπολικής διαταραχής και κατάθλιψης. Οι αρχικές δυσκολίες στη ζωή τους και τα στοιχεία χαρακτήρα που αναπτύσουν τα κάνουν ιδιαίτερα ευαίσθητα σε στρεσογόνα γεγονότα ή σε δύσκολες διαπροσωπικές σχέσεις. Το να καταλάβουν πως αυτά τα βιώματα τους οδηγούν σε τέτοιες πράξεις αυτοτραυματισμού πάντα βοηθάει, όπως και επίσης βοηθάει να έχουν λάβει γνώση και εκπαίδευση για τη πιθανή διάγνωση τους.
3. Βοηθάει να καταλάβει το άτομο επίσης καλύτερα τα εκλυτικά γεγονότα (στο παρόν) που οδηγούν σε συμπεριφορές αυτοτραυματισμού.
Με τη βοήθεια της συμπεριφορικής θεραπείας άνθρωποι που αυτοτραυματίζονται μπορούν να βοηθηθούν κάνοντας μία καλύτερη ανάλυση για το τι έρχεται πριν και μετά τους αυτοτραυματισμούς. Κατά αυτό το τρόπο μπορούν να προλάβουν αυτές τις συμπεριφορές προτού ξεκινήσουν ή εάν ξεκινήσουν να μειώσουν όσο γίνεται τις συνέπειες τους. Αυτές οι συμπεριφορές από μόνες τους είναι πολλές φορές αυτό ενισχυτικές επομένως είναι πολύ σημαντικό να προλαβαίνονται προτού ξεκινήσουν. Η κατανόηση του τι γίνεται όσο πιο κοντά βρισκόμαστε στην αυτοτραυματική συμπεριφορά αρχίζει να χαλάει τον αυτοματισμό τέτοιων συμπεριφορών και φέρνει πιο άμεση αλλαγή. Η ανάλυση και κατανόηση παιδικών τραυμάτων βοηθάει μακροπρόθεσμα στην αντιμετώπιση της ευαλωτότητας του ατόμου αλλά όχι στην άμεση αντιμετώπιση της ενεργής αυτοτραυματικής συμπεριφοράς.
Βοηθάει η φαρμακευτική αγωγή;
Κάποιες ψυχοτρόπες φαρμακευτικές αγωγές μπορεί να βοηθήσουν αλλά οι μελέτες δείχνουν ότι αυτές βοηθούν μόνο στη διαχείριση και δεν φέρνουν από μόνες τους θεραπεία. Συνήθως οι συμπεριφορές αυτοτραυματισμού σταματάνε από μόνες τους όπως επίσης και τα προβλήματα της οριακής διαταραχής προσωπικότητας βελτιώνονται με τον χρόνο ακόμα και χωρίς θεραπεία (σε αντίθεση με τη διπολική διαταραχή που χειροτερεύει χωρίς θεραπεία και όσο υποτροπιάζει). Παρόλα αυτά η θεραπεία είναι πάντα σημαντική γιατί ο κίνδυνος αυτοκτονίας είναι πάντα υψηλός και οι ζημιές που προκαλούν τέτοιες συμπεριφορές είναι μεγάλες.
Τέλος εάν και υπάρχουν ειδικές θεραπείες για θεραπευόμενους που αυτοτραυματίζονται ο καθηγητής Gunderson τονίζει ότι είναι σημαντικό για όλους τους κλινικούς να δίνουν έμφαση στη σωστή διαχείριση των αυτοτραυματικών συμπεριφορών και να είναι δίπλα στον ασθενή ως συνοδοιπόροι ώστε μέσα από την θεραπεία με τον καιρό να ξεπεράσουν την ανάγκη για αυτοτραυματικές συμπεριφορές και να τις αντικαταστήσουν με συμπεριφορές που βελτιώνουν την ποιότητα της ζωής τους.
Ειδικά εντατικά προγράμματα ημέρας που μπορούν να παρέχουν καθημερινή θεραπεία σε μη ψυχιατρικό ιδρυματικό χώρο, δίνουν την δυνατότητα της σωστής ανάλυσης των παραγόντων που οδηγούν σε αυτοτραυματικές συμπεριφορές σε κάθε άτομο αλλά και της εκμάθησης συμπεριφορικών τεχνικών που βοηθούν στην αντιμετώπιση της αυτοτραυματικής συμπεριφοράς. Η φαρμακευτική παρέμβαση επίσης απο τον ψυχίατρο μπορεί να γίνει ακόμα πιο στοχευμένα και συνδυαστικά με την ψυχοθεραπευτική παρέμβαση του ψυχολόγου.
Πηγή: Μάλλιαρης (2019) “Η “παράδοξη” συμπεριφορά του Αυτοτραυματισμού” maniokatathlipsi.gr .
Ελεύθερη η αναδημοσίευση, ως έχει, με αναφορά στην πηγή.
Χρήσιμες παραπομπές
Εάν θέλετε να διαβάσετε την παραπάνω μελέτη στείλτε αίτημα να σας στείλουμε ένα δωρεάν αντίγραφο του άρθρου.
Προσφατα σχολια